Oferujemy
Państwu pełen zakres zabezpieczeń przeciwpożarowych, a w
szczególności Stałe urządzenia Gaśnicze oparte na gazach
w tym HFC227ea (znane również pod nazwą FM200) oraz gazach
obojętnych.
Na naszych stronach zapoznamy Państwo z zagdnieniami związanymi
ze środkami gaśniczymi, zasadami ich działania, budowy
systemu gaśniczego oraz wymagań dotyczących pomieszczeń
chronionych (opracowane na podstawie pracy dyplomowej SGSP Aleksandra
Parys 2007 r).
Środek gaśniczy HFC227ea (FE227TM
oraz FM-200®)
Historia gazowych środków gaśniczych Przez wiele lat do gaszenia pożarów
był powszechnie stosowany halon 1301, uważany za jeden z najbardziej
efektywnych środków gaśniczych o szerokim zakresie zastosowań.
Szybko gasił pożary różnych klas. Był szczególnie skuteczny
w przypadku zabezpieczania cennych dóbr, ponieważ nie powodował
jakichkolwiek uszkodzeń wartościowego sprzętu. Stwierdzono
jednak, ze wywiera on niekorzystny wpływ na środowisko, przyczyniając
się do niszczenia warstwy ozonowej w stratosferze.
Protokół Montrealski, ratyfikowany przez Polskę w 1990 roku zakazywał
od 1994 roku produkcji oraz importu halonu 1301 oraz 1211 na teren
UE. Na podstawie Dyrektywy Europejskiej nr 2037/2000 zakazano wykorzystywania
halonów do ponownego napełniania gaśnic oraz stałych urządzeń
gaśniczych oraz nakazano wycofać do końca 2003 roku z istniejących
urządzeń. Ograniczono stosowanie halonów jedynie do statków, samolotów,
urządzeń wojskowych oraz miejsc, gdzie może grozić skażenie radiologiczne.
Gaśnice halonowe może również wykorzystywać straż pożarna i
policja do ratowania płonących ludzi.
W niemal we wszystkich krajach zaprzestano produkcji halonów i rozpoczęto
poszukiwania zastępczego środka gaśniczego, które doprowadziły
do wprowadzenia na rynek czystych środków gaśniczych. Jednym z
nich był HFC-227ea, który szybko stał się jednym z najczęściej
stosowanych zamienników halonu 1301.
Firma Great Lakes rozpoczęła sprzedaż HFC-227ea pod koniec lat
80-tych jako zastępnik halonu 1301. W 1992 roku po raz pierwszy użyto
nazwy handlowej FM-200® oraz rozpoczęto
procedurę sprzedaży na większą skalę, w ten sposób dziś środek
ten znany jest na całym świecie.
W 2001 roku firma DuPont wypuściła na rynek własny produkt HFC-227ea
pod nazwą FE227TM. W
związku z chaosem wokół procedur patentowych dotyczących HFC-227ea
firmy podpisały porozumienie co do sprzedaży tego środka ze względu
na jego szczególne zastosowanie w ochronie przeciwpożarowej.
FM-200® jest nazwą stosowaną
przez Great Lakes Chemical Corporation.
FE227TM jest nazwą
stosowaną przez E.I. DuPont de Nemours and Company.
Pod względem chemicznym FE227TM
oraz FM-200® są identyczne.
W stanie wolnym HFC-227ea jest gazem bezwonnym i bezbarwnym. Gaz ten
przechodzi w stan ciekły, sprężony pod ciśnieniem w butlach. Dla
temperatury 200C ciśnienie to wynosi około 25 lub 42
bar (w zależności od producenta urządzeń).
Najczęściej stosowany zamiennik Halonu. Mała powierzchnia
składowania. Minimalny wzrost ciśnienia spowodowany wyładowaniem
środka. Bezpieczny dla środowiska i życia człowieka
Główne wady
Stosunkowo niski współczynnik NOAEL względem stężenia
projektowego.
1) Dopuszczalny czas ekspozycji ludzi przy stężeniu w
zakresie <9,0 % stężenia HFC227ea w pomieszczeniu to 5 minut,
zgodnie z NFPA 2001, Tablica A-1-6.1.2(a) oraz uwaga nr 2 do tabeli
[1.4.4].
Tabela 1. Charakterystyka chemiczna HFC227ea
Mechanizm gaszenia
Środkiem gaśniczym o nazwie HFC-227ea jest siedmiofluoropropan będący
wodoro fluoropochodną węglowodorów mający symbol CF3CHFCF3.
Jest to aktywny środek gaśniczy. Powoduje bardzo szybkie gaszenie
płomieni poprzez połączenie mechanizmów fizycznych i chemicznych.
Mechanizm fizyczny tłumienia płomieni polega głównie na zdolności
środka do absorbowania ciepła, co powoduje obniżenie temperatury
płomienia i zwalnia rodnikową reakcję łańcuchową występującą
w płomieniu. HFC 227ea również oddziałuje chemicznie poprzez przerwanie
reakcji łańcuchowej odpowiedzialnej za rozprzestrzenianie się ognia.
Gaz HFC-227ea gasi pożary grupy:
A - ciał stałych: drewno, papier itp.
B - cieczy palnych,
Pożary urządzeń elektrycznych pod napięciem.
Środek ten jest popularnym w świecie zamiennikiem halonu. W przeciwieństwie
do halonu jest nieszkodliwy dla warstwy ozonowej oraz przy stężeniach
gaśniczych nieszkodliwy dla ludzi. Projektowe stężenie gazu w
pomieszczeniach z urządzeniami elektrycznymi lub elektronicznymi
wystarczające do ugaszenia pożaru (zgodnie z aktualnie obowiązującą
normą ISO 14520) wynosi 7,9%. Stężenie to jest o ponad 30% wyższe
od stężenia zdolnego ugasić pożary klasy A, B oraz pożarów
urządzeń pod napięciem, uzyskanego podczas prób laboratoryjnych
i prób w pełnej skali (wynosi ono 6,1%).
Właściwości gaśnicze HFC-227ea zostały przebadane m.in. przez
amerykańskie instytuty UL (Underwriter's Laboratory) oraz FMRC
(Factory Mutual Research Corporation). Na podstawie przeprowadzonych
testów pożarowych zostały ustalone i zatwierdzone poziomy skutecznych
stężeń gaśniczych dla różnych materiałów. Przykładowo przyjmowane
stężenie gaśnicze dla pomieszczeń elektronicznego przetwarzania
danych (EPD) wynosi 5,8%.
Bezpieczeństwo dla ludzi
Kwestia bezpieczeństwa ludzi, ochrony danych, cennych urządzeń,
a także innych zasobów niezbędnych do prowadzenia działalności,
powinna być traktowana priorytetowo. W obecnych czasach jest to bezwzględnie
konieczne. Szybkość reakcji jest podstawową cechą gazu HFC-227ea
i daje margines bezpieczeństwa, niezbędny zwłaszcza w przypadkach,
gdy czas odgrywa istotną rolę
Dzięki wszechstronnym badaniom, HFC-227ea został uznany i zatwierdzony
na całym świecie przez instytucje zajmujące się ochroną zdrowia.
Po przeprowadzeniu ponad 70 testów toksyczności, znane jest więcej
informacji na temat wpływu HFC-227ea na zdrowie i bezpieczeństwo
ludzi, niż o jakimkolwiek innym zamienniku halonu 1301. Testy te
udowodniły nawet, że HFC-227ea jest bardziej bezpieczny dla ludzi
niż Halon 1301. Bezpieczeństwo HFC-227ea potwierdza zastosowanie
go jako propelantu w dozownikach inhalatorów farmaceutycznych np.
dla astmatyków.
Zatwierdzony przez U.S. EPA (Agencję Ochrony Środowiska Stanów
Zjednoczonych), poziom stężenia gazu HFC-227ea bezpieczny dla ludzi
jest znacznie wyższy od ustalonych poziomów skutecznych stężeń
gaśniczych. W publikacji Federal Register z 12 maja 1993 r., agencja
ta uznała, iż HFC-227ea w stężeniu
do 9%, można stosować w pomieszczeniach zajmowanych przez ludzi
bez żadnych ograniczeń, a w stężeniu do 10,5% przy ograniczeniu
czasu ekspozycji ludzi na jego działanie. (Stężenia LOAEL i NOAEL
podane w Tabeli 1)
Zarówno środek gaśniczy pod nazwą handlową FM200® jak i FE227™
posiadają atest Państwowego Zakładu Higieny i jest dopuszczony
do stosowania na terenie Polski. (Załącznik 2)
Bezpieczeństwo dla środowiska
Jedną z istotnych kwestii dla ochrony środowiska jest wpływ, jaki
wywiera na nie działalność człowieka. Jest on mierzony przy pomocy
tzw. globalnego efektu cieplarnianego. Badając wpływ na środowisko
naturalne gazu HFC-227ea, wzięto pod uwagę bezpośredni i pośredni
wpływ systemu gaśniczego, środka gaśniczego oraz zasadę działania
instalacji. Badania wykazały, iż HFC-227ea posiada tzw. zerowy potencjał
niszczenia warstwy ozonowej (ODP=0).
EPA (Agencja Ochrony Środowiska Stanów
Zjednoczonych) stwierdza, że "HFC-227ea nie usuwa ozonu ze
stratosfery. Ponadto HFC-227ea jest najbardziej efektywny ze związków
typu HFC, proponowanych jako zamienniki halonu 1301."
Federal Register, Tom. 58, nr 9012 maj 1993 r.
Poniżej wymienione są inne powody, dla których HFC-227ea został
uznany za całkowicie bezpieczny dla środowiska:
HFC-227ea ma najkrótszy czas rozkładu w atmosferze (31-42
lata) spośród zamienników halonu 1301, należących do związków
typu HFC.
Powstające podczas pożaru produkty spalania są bardziej
szkodliwe dla środowiska niż sam środek HFC-227ea po wyzwoleniu.
Wpływ na globalny efekt cieplarniany systemu HFC-227ea będącego
w użytku ponad 15 lat jest porównywalny do wpływu żarówki
o mocy 100 Wat pracującej przez 15 lat lub do przejechania 2.400
km samochodem.
Zastosowania
Systemy gaśnicze HFC-227ea skutecznie gaszą pożary klas A, B
i C, a gaz HFC-227ea jest całkowicie nieszkodliwy dla elektroniki
i innego cennego sprzętu. Szybki rozwój technologii informatycznych
i telekomunikacyjnych przyczynia się do ciągłego powstawania
nowych obszarów zastosowań HFC-227ea.
Poniżej podane są przykłady zabezpieczanych obiektów i pomieszczeń.
Komunikacja
Wieże kontroli lotów
Kontenery teleinformatyczne
Stacje przekaźnikowe telefonii komórkowej
Przekaźnikowe stacje kontenerowe
Centra telekomunikacji satelitarnej
Centrale telefoniczne
Serwerownie dostawców usług internetowych - Pomieszczenia
kontroli w studiach telewizyjnych i radiowych
Przemysł
Komory bezechowe do badań
Laboratoria badawcze
Pomieszczenia czyste
Pomieszczenia kompresorów
Strefy podwyższonego ryzyka
Komory badań środowiskowych
Rafinerie
Platformy wiertnicze
Przepompownie
Instalacje gazu i ropy naftowej
Mieszalnie farb
Drukarnie - Zakłady przemysłu włókienniczego
Medycyna
Sale operacyjne
Aparaty do rezonansu magnetycznego
Elektronika i Elektryka
Rozdzielnie energetyczne
Serwerownie z urządzeniami przetwarzania i przesyłania
danych
Sterownie
Pomieszczenia kontroli elektrowni konwencjonalnych i nuklearnych
Dyspozytornie systemów energetycznych
Dyspozytornie elektrowni
Bazy danych i archiwa
Obudowane generatory i turbiny
Magazyny części elektronicznych
Pomieszczenia transformatorów
Pomieszczenia UPS - Skarbce banków
Dziedzictwo Kultury
Galerie Sztuki
Archiwa
Projektornie kinowe (np.: IMAX®)
Zabytkowe budynki
Biblioteki - Muzea
Transport
Symulatory lotów
Statki
Pojazdy wojskowe
Jachty
Ograniczenia stosowania
HFC-227ea jest stosowany na całym świecie ze względu na wysoką
efektywność gaszenia oraz fakt, że jest czystym środkiem bezpiecznym
dla ludzi i środowiska. Stąd też nigdzie nie ma całkowitego
zakazu jego stosowania. Jednak w niektórych krajach wprowadzono
pewne ograniczenia stosowania HFC-227ea.
Dania. W Dani istnieje ogólny zakaz, obowiązujący
od 1977 roku, stosowania chemicznych środków gaśniczych. Zakaz
wprowadzono ponad 10 lat przed wynalezieniem HFC-227ea. Nie obejmował
on halonu 1301 oraz halonu 1211, jednak wyjątek ten nie dotyczył
związków typu HFC. Zakaz w takiej postaci wprowadzono, aby umożliwić
rozwój instalacji na gazy obojętne produkowane w Danii. Doprowadziło
to do zawyżania kosztów instalacji, a w niektórych przypadkach
do powrotu do mniej bezpiecznych instalacji na CO2. Z tego powodu
w Danii nadal jeszcze funkcjonują niektóre z instalacji halonowych,
które w innych warunkach zostałyby zastąpione gazem HFC-227ea.
W Islandii obowiązuje podobny zakaz.
Szwajcaria. W Szwajcarii dopuszczono do stosowania
związki typu HFC w specyficznych sytuacjach, tzn. w samolotach,
pojazdach wojskowych, elektrowniach jądrowych, a także w tych
przypadkach, gdy jest to najlepsze rozwiązanie techniczne.
Włochy. We Włoszech zainwestowano w rozwój związków
typu HCFC z przeznaczeniem stosowania ich jako zamienniki halonu.
Pod względem technicznym nie był to dobry wybór, gdyż wkrótce
odkryto, że związki tego typu przyczyniają się do niszczenia warstwy
ozonowej i z tego też powodu Unia Europejska zabroniła ich stosowania
w ochronie przeciwpożarowej. We Włoszech zakaz ten nie został wprowadzony,
ale uchwalono przepis o wycofaniu wszystkich chemicznych środków
gaśniczych do 2009 roku.